قدس آنلاین: با توجه به اینکه نمایندگان مجلس یازدهم در وعده ها و اظهارات خود بر لزوم شفافیت مجلس در بسیاری از حوزه ها از جمله شفافیت آرا و نیز جلسات و مذاکرات کمیسیون ها تاکید داشتند، در اولین طرح های در دستور کار خود برای مجلس یازدهم این موضوع را هفته گذشته با ارائه طرحی درباره شفافیت آرای نمایندگان و کمیسیون ها کلید زدند.

نمایندگان مجلس سه شنبه هفته گذشته طرحی را با عنوان شفافیت آرای نمایندگان و کمیسیون ها به هیئت رئیسه مجلس ارائه دادند که متن آن توسط یازده نفر از نمایندگان نوشته شده و به امضای بیش از ۱۷۰ نماینده رسید.

فسادستیزی؛ وجه تمایز نمایندگان دوره یازدهم با دوره دهم

حسینعلی حاجی‌دلیگانی، عضو هیئت‌رئیسه مجلس درباره ضرورت ارائه این گفت: مجلس یازدهم باید در کنار بهبود وضع معیشت مردم، شفافیت آراء را دستورکار قرار دهد، معتقدم وجه تمایز نمایندگان دوره یازدهم با دوره دهم، حتی ادوار دیگر، فسادستیزی و مبارزه با هرگونه رانت‌خواری است.

این طرح در واقع پیگیری و به جریان انداختن همان طرحی است که در مجلس دهم از سوی نمایندگان مطرح شد اما در صحن علنی رای نیاورد و از دستور کار خارج شد. البته در روزهای آخر عمر مجلس دهم نیز خبرهایی مطرح می شد که قرار است نمایندگان دوباره طرحی را در راستای شفافیت آرا ارائه کنند که البته برخی از نمایندگان و منتقدان نیز این موضوع را شانه خالی کردن مجلس دهم از زیر بار شفافیت و تعیین تکلیف این امر برای دوره یازدهمی ها دانستند.

فراهم شدن امکان مشاهده و داده پردازی آرا توسط مردم

طبق این طرح، هیات رئیسه مجلس موظف است در پایان هر جلسه علنی مجلس شورای اسلامی آرای هر یک از نمایندگان را – به جز مصادیق بند۳ ماده ۱۱۸ – به تفکیک موافق، مخالف، ممتنع و عدم مشارکت در سامانه اطلاع رسانی مجلس شورای اسلامی به طور شفاف اعلام کند. به نحوی که مشاهده و داده پردازی آن برای آحاد ملت امکانپذیر باشد. گزارش حضور، غیاب، تاخیر و نیز ماموریت‌های داخلی و خارجی تمام نمایندگان نیز باید هر ماه توسط هیات رئیسه مجلس به طور شفاف در سامانه مذکور اطلاع رسانی شود. همچنین بر اساس طرح و در راستای بخشی از تغییرات اعمال شده  در متن قانون آئین‌نامه داخلی مجلس، قرار است نماینده رسانه ملی با رعایت اجازه حضور و تهیه گزارش از جلسات کمیسیون‌های مجلس را داشته باشد.

دریافتی‌ها و تسهیلات نمایندگان در محور بعدی شفافیت قرار می‌گیرد

منتخب مردم تهران در مجلس یازدهم در گفت و گو با قدس درباره جزئیات طرح اظهار داشت: شفافیت مجلس حداقل 6 محور دارد و ما فعلاً موضوع شفافیت آرا نمایندگان را در دستور کار گذاشته ایم چون طبق تجارب دوره قبل به این نتیجه رسیدیم که در حال حاضر شفاف سازی و روشنگری آرا مهمترین موضوع در حوزه شفافیت است و اگر شرایط به خوبی پیش برود و این طرح تصویب شود، بعد از آن موضوعات دیگری را در حوزه شفافیت رسیدگی خواهیم کرد.

روح الله ایزدخواه تاکید کرد: ما در تهیه و ارائه طرح شفافیت آرا از متن طرح های قبلی هم استفاده کردیم و برخی از اعضای فعال اندیشکده ها نیز در این باره مشورت هایی دادند. البته از اسفند ماه جلسات متعددی در این زمینه داشتیم که نتیجه آن در حال حاضر در قالب طرح به هیئت رئیسه ارائه گردید. بر همین اساس، این طرح موادی از آیین نامه داخلی را اصلاح می کند و طبق آن قرار است رای تک تک نمایندگان در جلسات در سایت مجلس منتشر شود، مگر مواردی که در آیین نامه صراحتا آمده که رای مخفی باشد.

وی گفت: از سوی دیگر مطابق طرح، متن جلسات کمیسیون ها هم قابل انتشار است و مشروح مذاکرات در سایت مجلس قرار داده می شود. همچنین آرای کمیسیون ها هم در دسترس عموم مردم قرار میگیرد. علاوه بر آن، شرایط حضور خبرنگاران در کمیسیون ها هم فراهم می شود.

نماینده مردم تهران در مجلس افزود: موضوع دریافتی ها و تسهیلات نمایندگان نیز در محورهای بعدی حوزه شفافیت مجلس قرار می گیرد. به شخصه معتقدم تمام امورات نماینده باید شفاف باشد، نماینده وکیل مردم است و مردمی که وکیل را به وکالت رسانده و اختیارات وکالت را به وی داده اند، حق دارند بدانند که وکیلشان چگونه عمل می کند. بنابراین معتقد به اجرای حداکثر شفافیت هستم، منتهی در این باره برخی موضوعات و اما و اگرهایی مطرح می شود، با اینحال باید بتوانیم موضوعات مرتبط با شفافیت را محور به محور جلو ببریم تا به نتیجه مطلوب برسیم و عملکرد بهتری نسبت به قبل ایجاد کنیم.

آیا با رای‌گیری مخفی، شفافیت حداکثری رقم میخورد؟

طرح شفافیت آرای نمایندگان، گامی سازنده و یکی از اولین طرحهای مجلس یازدهم در راستای شفافیت و عملکرد رو به جلوی آن است. با اینحال، به نظر می رسد اضافه کردن تبصره ای درباره درخواست رای گیری مخفی از سوی نمایندگان به نوعی شفافیت کامل و موثر مجلس را تحت الشعاع قرار دهد. براساس اضافه شدن این تبصره به ماده 122 آئین نامه داخلی مجلس، در مواردی که حداقل ۱۵ نفر از نمایندگان درخواست رای گیری مخفی با ورقه دهند ابتدا بدون بحث نسبت به درخواست رای گیری می‌شود و در صورت تصویب در اصل مورد درخواست رای گیری مخفی ورقه انجام خواهد شد.

بدین ترتیب، برخی منتقدان این موضوع را به نوعی دور زدن شفافیت حداکثری مجلس توسط نمایندگان می دانند. اما با اینحال از سوی دیگر برخی تحلیلگران عنوان می کنند که اگر چنین تبصره ای گنجانده نشود، راه برای رجوع نمایندگان به اصل 69 قانون اساسی مبنی بر لزوم علنی شدن آرا برای همه مصوبات، بیشتر باز می شود و مفسدین می کوشند از این معبر موجود در قانون اساسی به مقصود خود برسند، در حالی که با گنجاندن تبصره به نوعی اسامی تمام کسانی که درخواست رای گیری مخفی داده اند شفاف خواهد بود.

این بدین معنی است که با گنجاندن و اجرای این تبصره، با اینکه ممکن است با درخواست نمایندگان رای گیری بصورت مخفی انجام شود اما لااقل اسامی نمایندگان درخواست دهنده رای گیری مخفی مشخص خواهند بود درحالیکه با عدم وجود چنین تبصره ای امکان دارد برخی نمایندگان به گونه ای شفافیت آرا و پاسخگویی خود د برابر رای شان را دور بزنند.

البته جدای این مباحث، با توجه به اینکه درخواست رای گیری مخفی از سوی نمایندگان باید ابتدا در مجلس به رای گذاشته شود، بنابراین همین موضوع عاملی است تا امکان تخلف نمایندگان درخواست دهنده به این راحتی میسر نباشد.

بدین ترتیب، آنچه بیش از هر چیز اهمیت دارد این است که نمایندگان برای جلوگیری از تکارر تجربه های قبلی و موفقیت آمیز بودن طرح بایستی تمام زوایای شفافیت آرا و کمیسیون ها را درنظر بگیرند تا ضمن حرکت در راستای شفافیت و مبارزه با فساد و ویژه خواری، بتوانند طرحی را به سرانجام برسانند که هم شفافیت حداکثری را پوشش دهد هم راه فرار و دور زدن برخی نمایندگان از شفافیت آرا و پاسخگویی شان را ببندد.  

انتهای پیام/